Dwóch chirurgów podczas operacji- dlaczego?

Doświadczenie i współpraca personelu sali operacyjnej ma kluczowe znaczenie dla wyniku, przeprowadzanej operacji. Każda osoba będąca na bloku operacyjnym wykonuje ściśle określone zadania, aby przebieg operacji był sprawny i względnie przewidywalny. Zastanawiałaś/eś się kiedyś, dlaczego w trakcie operacji zwykle jest dwóch chirurgów? Kto jeszcze jest obecny na sali podczas zabiegu?

Jak wygląda blok operacyjny?

Blok operacyjny składa się z kilku lub kilkunastu sal operacyjnych oraz tzw. sali wybudzeniowej. Każde takie pomieszczenie oddzielone jest przedsionkiem- ma tam miejsce chirurgiczne mycie rąk. Sala operacyjna składa się z trzech stref: anestezjologicznej, chirurgicznej i pielęgniarskiej.

Miejsce przeprowadzania zabiegów jest niedostępne dla osób postronnych. Zachowanie standardów oraz procedur bezpieczeństwa pozwala w utrzymaniu sterylnych warunków niezbędnych do przeprowadzania zabiegów chirurgicznych. Każdy pracownik wyposażony jest w odzież ochronną oraz buty na blok operacyjny przeznaczone do stosowania wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z krwią, płynami ustrojowymi oraz odpadami biologicznymi.

Jaką funkcję pełni chirurg na bloku operacyjnym?

Chirurg (tzw. główny operator), na sali operacyjnej, uważany jest za lidera zespołu. Lekarz ten kieruje całym zespołem operacyjnym, na każdym etapie procedury. Ponadto, w razie komplikacji, to on podejmuje decyzje o wymaganych czynnościach. 

Niektóre trudne i długie operacje np. z dziedziny transplantologii wymagają kilkuoosobowego zespołu chirurgów. Inne, krótkie i obarczone niewielkim ryzykiem, np.  wykonuje tylko jeden chirurg. Jednak standardowy zespół chirurgiczny składa się z dwóch chirurgów- głównego operatora i tzw. “asysty”.

Dwóch chirurgów podczas operacji

Dwóch chirurgów podczas operacji zapewnia większy komfort przeprowadzonego zabiegu, nie tylko dla pacjenta, ale również dla całego personelu na bloku operacyjnym. 

Asysta pomaga głównemu operatorowi w bardziej komfortowym i sprawniejszym wykonywaniu czynności chirurgicznym. 

Ponadto, jest dla niego wsparciem w razie wątpliwości, podczas podejmowania decyzji. Tu jak najbardziej sprawdza się powiedzenie “co dwie głowy to nie jedna”!

Asysta ma również obowiązek przejąć rolę operatora w razie niedyspozycyjności głównego chirurga operacji do kontynuowania operacji.

Dla młodego chirurga asystowanie to okazja do nabywania doświadczenia zabiegowego oraz do komfortowej obserwacji przebiegu całej procedury.

Kto jeszcze wchodzi w skład zespołu operacyjnego?

Zespół operacyjny składa się z wielu innych osób, pełniących niezbędne funkcje podczas operacji. 

Anestezjolog

Anestezjolog podejmuje decyzję czy pacjent może zostać poddany danej operacji, biorąc pod uwagę jego stan zdrowia oraz specyfikę zabiegu. Następnie dobiera “skrojone indywidualnie na miarę” znieczulenie, uwzględniając: stan zdrowia pacjenta, rodzaj i charakter zabiegu oraz przebieg okresu pooperacyjnego (np. potrzebę wczesnej bolesnej rehabilitacji). 

Jedną ze składowych znieczulenia jest leczenie bólu, natomiast pozostałe mają na celu stworzenie komfortu: pacjentowi (dlatego pacjent śpi podczas zabiegu) oraz operatorowi (np. anestezjolog celowo wywołuje zwiotczenie mięśni, żeby stworzyć warunki operacyjne dla operatora).

Na sali operacyjnej anestezjolog odpowiada za zarządzanie poziomem świadomości pacjenta oraz ciągłym monitorowaniem jego parametrów życiowych.

W przypadku miejscowego znieczulenia nasiękowego jego obecność nie jest zazwyczaj konieczna, np. podczas zabiegu wypełniania zmarszczek kwasem hialuronowym.

Pielęgniarki operacyjne

W zespole chirurgicznym powinny być dwie instrumentariuszki, czyli pielęgniarki operacyjne. Zadaniem, każdej z nich jest zgromadzenie i przygotowanie potrzebnego sprzętu, urządzeń, narzędzi i materiałów jednorazowego użytku, aby zabieg operacyjny przebiegał w możliwie najbardziej optymalny sposób. 

Pielęgniarka operacyjna tzw. “czysta” szykuje się do zabiegu w momencie, gdy pacjent jest na sali operacyjnej w rękach anestezjologicznych. W tracie instrumentacji na bieżąco liczy narzędzia i materiał, podaje ilość materiału w ranie swojej towarzyszce na sali. Wykonuje wszystkie polecenia chirurgów i anestezjologów podając sterylne narzędzia operacyjne i dbając o komfort pacjenta.

Pielęgniarka tzw. “brudna” wypełnia dokumentację medyczną, protokół operacyjny, wszystko skrupulatnie notując. Podaje pozostałe akcesoria do zabiegu, podłącza sprzęt. Jest do dyspozycji swojej “czystej” koleżanki. 

Studenci

W szpitalach akademickich podczas zabiegu na sali operacyjnej mogą być obecni również studenci. Mogą to być studenci medycyny lub pielęgniarstwa. Zdarza się, że za zgodą pacjenta, pomagają chirurgowi lub personelowi pielęgniarskiemu w wykonywaniu prostych zadań.